Светот не е доволен

Самото дишење ми беше напор таа вечер. Вечер која ми се чинеше дека никогаш нема да заврши. Едноставно, Земјата преспоро се вртеше, а нашиот разговор течеше без никаков ред и распоред. Таму, во еден од аглите на нашето прибежиште. Место со поглед на ништо, мирис на неодреденост со ѕидови на сивило и веќе одамна пропуштена надеж.

• Среќен ли си? - одѕвонуваше нејзиното прашање низ полупразните чаши, како стари никогаш неусогласени камбани.

Не знам зошто но тоа за мене е секогаш најтешкото прашање. Ќе изустев едно НЕ ЗНАМ како по обичај, но разлеаното СРЕЌЕН направи толкава дамка на излитениот чаршаф па знаев дека нема да бидат доволни двата збора, иако навистина не знаев. Никогаш и не сум знаел.

• Што е Среќа? Како дефинираш кој е среќен а кој не е? - никогаш не сум одговарал на прашање со прашање, само сум ги користел прашањата да напраам вовед. Го добив воведот па продолжив. Ако среќата е отсуство на тага, тогаш да среќен сум. Но ако среќата е присуство на радост, тогаш за жал сум несреќен. Ете јас немам ни тага ни радост во мене, па не знам дали сум среќен, мене понекогаш ми се чини дека сум. Но постојат ноќи кога сум сам со перницта, и не се чувствувам среќно. Знаеш, ти си вистинскиот ти само оние неколку минути додека дојде сонот. А во тие мигови, понекогаш ниту светот не е доволен за да бидам среќен. Ако прашањето за тоа дали сум среќен е сега во моментов, тогаш ДА. Среќен сум...но не премногу...

тешките прашања секогаш одат во пар. Го знаев тоа отсекогаш па бев подгвотвен и не и дозволив да ме изненади.

• А зошто пишуваш? Те прави тоа среќен? - постојат прашања кои немаат одговор, и се бескрајно глупави. Да, ова беше такво.
• Пишувам затоа што морам. Пишувам само кога морам и никако поинаку. Ако престанам да пишувам ќе ја изгубам врската со самиот себе. И не постои некој што е среќен кога пишува. Не сум ни јас. Среќен сум кога ќе завршам со пишување, кога ќе видам дека приказната преживеала, дека не исчезнала во оној вртлог од мисли и размисли.

Нејзиниот порозен поглед не кажуваше ништо. Најмалку дека разбира што и кажувам. Сепак нејзиниот несигурен став јасно даваше до знаење дека се ќе се заврши многу скоро. Овде и сега, без можност за поправен. И двајцата го знаевме, и се чинеше дека и на двајцата ни беше сеедно. Можев да го одложам крајот, но бев уморен од предигри. Искрено жал ми е за тебе...јас можев да ти бидам најдобрата работа што некогаш ти се случила во животот..Не, мислата не ја претворив во зборови и порака. Сакав да ја кажам, но почуствував некое пецкање на јазикот, слично на оноа после силна ментол бонбона. За првпат премолчив нешто. За првпат се плашев нешто да кажам. Не знам, можеби ме плашеше тоа што милсата беше навистина чиста вистина. Од оние најчистите. А некои вистини се поголеми кога ќе се премолчат.

Комедија на апсурдот

Влегувањето на Јан во скромната таванска соба воопшто не го вознемири спокојот, кој украсен со остатоците од неделниот ручек, вирееше меѓу неговите брат и сестра, Софија и Атанас.

• Каде беше? - запраша Атанас,кршејќи го неколкуминутниот молк, кој во собата никогаш и проживеал подолго.
• Секаде...натака и навака. Шетав наоколу. Сепак затоа се неделите нели? - одговори Јан гледајќи во Софија која пак незаинтересирано гледаше низ прозорецот.
• Мислев дека ќе одиш во театарот. Баш пред малку слушнав дека ќе гостувала некоја Комедија на апсурдот од соседниот град. ..
• Хах...беше тоа некогаш театар Атанасе, беше – го прекина Јан. Имаше фантастични дела...сека само куп изнајмени актери кои одат наоколу и праваат идиоти од себе, смеејќи го за жал успешно овој намачен народ.
• Јас бев пред неколку недели и беше многу убаво. - се уфрли Атанас. Баш беше смешно и забавно. А оваа Комедија на апсурд, што и да значи тоа апсурд е доста фалена. Може ќе одам нареден пат.
• Не знаеш што е апсурд? - го Праша Јан
• Мислам дека знам. - одговори Атанас. Апсурд е она кога велиш дека ја бркаш љубова и даваш нозе како демек може да избега. Само на смешен начин тоа го правиш, па ќе биде комедија на апсурд.
• Хаххаха – се изнасмеа Јан. Не ми се верува...тоа ти што го зборуваѓш е Апстра-ктно! Има голема разлика. Аххх Господе...што ли се случи со таа проклета криминализација на неподобната уметност и тоа смрдливо Министрество за цензура. - Јан го смени изразот на лицето во необјасниво тажен.
• Еј што ти е? - извика Атанас. Па Криминализацијата на уметноста е една од подобрите работи. Време беше за такво нешто. Кому му требаат такви луѓе што ништо не прават за добро на државата. Уметност - тој расипан  свет на пороци, блуд и разврат. Уметници - досадни никогаш разбрани луѓе кои не ги бива за ништо освен да плукаат. По власта, по народот, по религијата, и кон се што е свето во оваа земја. И што има да се создава повеќе кога се е напишано, насликано одглумено?
• Зарем навистина мислиш дека ти е се такви? Дека се опседнати со пороци и сето тоа? И како тоа ништо повеќе да не се создава? Зошто тогаш месиме леб денеска, кога има вчерашен, зошто градиме нови куќи кога се е изградено?
• Нормално, тоа е точно. Како што кажа Вождот - пороците се ср'жта на уметноста. И се создава, да. Не е точно дека нема уметност. Ете Министерството за цензура секоја година печати книги и прави филмови и претстави.
• Да да по десеттина книги и дупло помалку претстави.- започна Јан.  И во сите нив преовладува бајата комедија, секс и простотилак. Затоа што така е најлесно да го заглупавиш народот. Бидејќи ако му дадеш нешто подлабоко, тој ќе почне да размислува. Кога ќе подразмисли, ќе сфати дека нешто не чини во државава, дека се е заебано. А момент потоа ќе почне да бара промени. А тоа за власта е толку опасно, знам. Мислев дека ќе видиме подобро утре, само тоа нема да биде преку ноќ. Сега гледам дека тоа утре со секој ноќ станува се подалечно. Да ништо не доаѓа преку ноќ...ама доаѓа преку повеќе ноќи. Ете јас на пример повеќе ноќи не спиев и размислував, и на крајот одлучив. Кај и да е, за некое време, ќе купам пиштол и ќе се самоубијам. Само се плашам дека тоа ќе биде и поскоро од очекуваното.
• Свесен ли си што кажа!? - извика Атанас. Па будало една за ова се оди во затвор. Немој, што ти стана? - прашуваше Атанас додека Софија со неверување гледаше кон двајцата.
• Ништо! Сега веќе ништо не ми е- одговори Јан и замина низ вратата., оставајќи немир зад себе наместо спокојот кој го пречека часови претходно.

                                                .............

Неколку часови подоцна, подоцна во домот на Јан Софија и Атанас заѕвоне телефонот. По неколку потврди одговори, и по две Зошто и Кога, Софија ја спушти слушалката и растреперено му се обрати на Атанас.

• Се јавија од Управата за спречување антидржавна и неподобна уметност...- трепереше Софија. Го уапсила Јан и уште неколку луѓе кои со него разменувале германски класици и нешто рецитирале. Нешто строго забрането.
• Знаев! - извика Атанас. Знаев дека ќе го снајде вакво нешто, уште тогаш кога му ги најдов оние белешки под креветот.
• Атанас, што ќе биде со нашиот брат. - праша Софија низ плач. Сега кога ми се јавија ми спомнаа пет месеци строг затвор. Атанас, што е тоа строг затвор? Што ќе му направат?
• Ништо страшно сестро. Ништо болно и необично. Од она што го знам сега со совремниве технологии нема никакво физичко малтретирање. Сум чул дека строгоста е тоа што четринаесет саати на ден им пуштаат турбо-фолк музика, репризи на Вашите пет минути и Јади бурек емисијата. Да, тоа е строгоста верувај. За таквите како Јан тоа е стварно болно, ама за пет месеци ќе биде сосема нормално добро воспитано македонско момче. Верувај ми!
• Ќе се молам што побргу да поминат тие месеци и денови, што побргу да го видиме нашиот Јан. Добра ноќ, брате. - рече Софија заминувајќи кон нејзината соба.

Небото е се што имаме

„Исти фрази кажани од различни луѓе не се исти. Исти фрази кажани од различни луѓе различно допираат. Исто како што и погледите не се исти. Ниту насмевките, ниту допирите. Начините преку кои ги примаме зборовите, ги фаќаме погледите, им враќаме на насмевките и ги чувствуваме допирите, несомнено создаваат Љубов.“ неговите зборови лесно се тркалаа под студентото небо, вешто обидувајќи некого да убедат. На крајот, се поставуваше прашањерто дали и тој самиот верува во тоа што го говори, особено ако се земе предвид дека начинот на зборување имаше цел да посочи на она што некој отспротива сака да го чуе.

„Не драг мој, љубов не постои. И немој да ги мешаш поимите. Она што ти го објасни, за начините погледите... сите тие начини доведуваат единствено до заљубување, што е дејствие а не е битие. Не драг мој, љубовта не постои. Постои единствено процес на заљубување, кое трае од моментот на спознавање на се она што ти треба содржано во една личност. Потоа преоѓа во навика. Лоша навика. А крајот е оној момент кога решаваш да ја смениш лошата навика. И пак да почнеш одново. И така, цел живот во кругови...некои пократки, некои подолги“ нејзините реченици беа јасни и уверливи. Нејзиниот глас јасно даваше до знаење дека самоуверено стои зад секој искажан збор. Дека се што кажала го искусила и поминала.

„Јас никогаш нема да го најдам тоа што го барам. Знам за тоа и не се жалам. И знам дека нашиот круг завршува тука. И не жалам поради тоа. Жалам само што ќе нема победник. Како и да е, квалитетн круг беше тоа. Иако ете најдов замена на замената на замената на нешто што одамна сум го имал. Само бледа одвај видлива копија.“ зборовите му беа повеќе за себе, затоа и беа невообичаено тивки.

„Никој не го наоѓа она што го бара, не грижи се, само научи се да живееш со тоа. Биди како мене. Погледни горе и сфати дека после се, небото е се што имаме. Не постои поубаво место каде да ги пратиш зборовите кои не сакаш никој и никаде да ги чуе. А наскоро ќе отвориме нов круг секој посебно, секој со нов противник“ имаше тежина нејзиниот совет, најмногу и тежеше искреноста со која го соопштуваше.

„Но јас веќе немам кому да пишувам. Колку и да е големо и добродушно небото, нему не можа да му пишам, ниту да му раскажам. Ниту приказна, ниту исповест“

„Драг мој, не ти требаат приказни. Ние бевме приказна, убава приказна. Сепак како и да е, кога и да сакаш да напишеш нешто, погледни кон небото и напиши го. И знај дека секогаш, ама секогаш на другиот крај од небото, со поглед различен на него, ќе стојам јас. Мене, секогаш ќе можеш да ми пишуваш“ нејзините зборови ечеа низ воздухот. Се засилуваа со секој нејзин чекор подалеку од него.

Денови подоцна, навистина почнаа да цртаат нови кругови. Месеци подоцна тој се уште не и напиша ништо, и никогаш нема да и напише. Ќе и кажеше таа вечер, но таа прерано си замина. Ќе и кажеше дека секогаш ќе има кому да му напише, секогаш ќе има некој кој ќе го чита. Но не и кажа дека нема ЗА кого да пишува...немаше а изгледа веќе нема ниту да има некоја што ќе го инспирира, да седне да поарчи дузина часови со мислите, мастилото и хартиите. Години подоцна кога и двајцата сменија неколку круга, одвреме навреме ќе погледнеа кон небото. Секој под своето парче црн чаршаф. Ќе ги погледнеа разиграните ѕвезди и ќе се потсетеа на потрошените денови и ноќи, што заеднички, што засебнии. Да, сепак после се, небото беше се што имаа.  

Порака

Приликите си доаѓаат и заминуваат, но желбата секогаш останува. А желбите се она што некој навистина е. И тој ден беше полн со прилики и желби. Сонцето над испотените улици носеше спокој и лежерност кои малкумина можеа да ги видат. Ги виде и таа, но не им се препушти. Седната сама на најбучното место во градот, на липовата улица, безупешно се обидуваше да си ги слушне мислите. Да го протолкува она што беше запишано пред нејзе. „Ти не разбираш...Јас не сфаќам...Јас...јас не си верувам...“ Долго гледаше во тие прекинати реченици испишани со невешт ракопис на едно истуткано сино хартивче. Не знаеше дали пораката е нејзина, или била наменета за нејзе. Не знаеше воопшто дали ја испратила, или треба да ја добие. На секој случаен поглед, пораката се менуваше. Од рефлексијата на сонцето и се причинуваше дека ЈАС и ТИ понекогаш се претопуваат во еден збор – НИЕ. А веќе на следниот поглед, виното на нејзините усни да прочита дека ЈАС и ТИ создаваат МИНАТО. Сонцето упорно врвеше по својата оска случајно фрлајќи некој зрак кон нејзината маса, давајќи му сосем необична боја на виното во нејзината чаша. А ниту сонцето ниту виното не можеа да и помогнат да пронајде одговори. Дали тој ќе дојде предоцна, или таа ќе замине прерано? И каде ли заминува љубовта кога ќе се потроши? Се топи ли во воздухот или едноставно се сели кај други? Убава беше глетката од нејзината маса. Убав беше светот околу нејзе. Седејќи така сама спроти сонцето, со виното пред нејзе, не ни претпоставуваше дека таму некаде нечии мисли се претопуваа низ нејзини калапи. Дека нејзиниот поглед беше нечија неостварена прекрасна приказна. Но тоа беше таму некаде, а таа беше тука и сега. Растојание од неколку илјадници мисли. Исто толку колку што и во моментот постоеја во нејзината глава. Чудно беше колку многу луѓе ја знаеа а толку малку ја познаваа. Колку многу ја посакуваа, а на колку малку навистина им требаше. Не го сфати тоа никогаш, ни за сето време минато на маста на липовата улица, со чаша и со истуткано хартивче пред нејзе, и со куп приказни во нејзе. Моментите тврдоглаво итаа еден кон друг, упорно обидувајќи се да ја убедат да го затвори кругот. Веќе знаеше дека треба да замине. Го зеде синото хартивче и внимателно го стави во џебот...сепак беше дел од нејзе. Стана од најбучното место и си замина, оставајќи белег на липовата улица. Чаша вино која нестрпливо очекуваше некој друг гостин, да ја раскаже приказната што таа му ја напиша. Со сигурни чекори гордо ја напушташе улицата додека светот ја чекаше. А без нејзиното присуство, светот беше премногу сиромашно место.